BABOK in de praktijk
Door: Robert Vissers, (Senior Business Analist) van IT-dienstverlener Sogeti
Niemand twijfelt aan de waarde van het standaardwerk voor business analisten: de Business Analysis Body of Knowledge (BABOK). Met de BABOK wordt business analyse als professioneel vakgebied gestandaardiseerd en verder ontwikkeld. Het doel van de BABOK is de business analist zoveel mogelijk faciliteren met een gestandaardiseerde werkwijze voor zijn of haar werkzaamheden en een basis te leggen voor een certificeringstraject dat niet alleen kijkt naar de kennis van feiten. De vraag is of dit doel in de praktijk voldoende wordt bereikt?
Mijn eerste ervaring met BABOK begon in 2013. Ik volgde een leergang waarmee snel duidelijk werd dat het werkveld van business analist veel breder is dan ik tot dan toe dacht. Ik had ervaring opgedaan met de gebruikelijke activiteiten rondom requirements, processen en traceability. Maar ook het opstellen van een business case, stakeholder management, het uitwerken van oplossingsscenario’s en het bijdragen aan een testaanpak kwamen aan de orde.
Business analyse kent brede scope
Met de kennis die ik hierover opdeed, keek ik in mijn opdracht anders aan tegen hoe business analyse werd bedreven bij mijn klant. Uiteraard is het inherent aan de breedte van ons vakgebied, dat veel andere functionarissen ook business analyse taken uitvoeren in hun dagelijks werk. Zaak is om dan mee te denken hoe de verschillende taken en producten beter op elkaar kunnen worden afgestemd. Anders gezegd: het werd voor mij meer vanzelfsprekend om met hen mee te denken over hoe hun producten beter in te zetten binnen de organisatie.
Ook ben ik na het oefenen met de verschillende elicitatietechnieken die de BABOK beschrijft, actiever geworden in het doorvragen bij de stakeholder naar de exacte scope en oorzaak van het probleem. Uiteraard afgezet tegen de gestelde business requirements.
Een ander voorbeeld waarbij de BABOK zijn dienst in de praktijk bewijst, en nu heb ik het expliciet over de nieuwste versie 3.0, betreft Agile. Steeds meer organisaties doen een beroep op de Agile projectmethodiek. Voor business analisten is het nog wel eens zoeken naar de rol die ze daarin kunnen spelen. De BABOK geeft een Agile perspectief op business analyse taken. Zo wordt de business analist geholpen om in een Agile omgeving antwoord te geven op vragen “Aan welke behoefte proberen we invulling te geven?” en “Is deze behoefte het waard om er invulling aan te geven?”. De business analist kan een actieve rol spelen in een Agile team, bijvoorbeeld bij het uitwerken van de planning, het analyseren, het opzetten van de testaanpak en het geven van demo’s. De BABOK geeft richting hoe je dat het beste kunt doen.
Standaard functieprofiel
Naast het faciliteren van de werkzaamheden van de business analist, wordt ook een ander doel bereikt: het standaardiseren van het functieprofiel. Hoe meer business analisten gebruikmaken van dezelfde definities, technieken en aanpak voor het realiseren van een plan, hoe meer dit bijdraagt aan de professionalisering van ons vakgebied. BABOK kennis helpt je ook bij bijvoorbeeld het coachen van junior business analisten en bij het evalueren van eigen werk.
Je mag stellen dat de BABOK een schat aan informatie biedt die bruikbaar is in allerlei situaties. Voor het vinden van een techniek om requirements of processen te modelleren, heb je keuze uit meer dan vijftig uitvoerig beschreven technieken. Om de keuze te vereenvoudigen, worden bij de verschillende taken, die geclusterd zijn in zogenaamde Knowledge Areas, alle technieken genoemd die gebruikt kunnen worden voor die specifieke taak. Toch geeft de BABOK maar beperkte uitleg en weinig voorbeelden bij de technieken. In die zin is het zeker geen leer- of handboek. Daarvoor mist het diepgang.
Voor requirements is het handig dat verschillende typen helder zijn vastgesteld. Dat helpt voor organisaties waarin nog geen duidelijke afspraken zijn gemaakt voor requirments engineering. Daarmee worden veel discussies voorkomen. Honderden business analisten over de hele wereld hebben de BABOK samengesteld en beoordeeld. Dat biedt een goede houvast. Echter, ook hier geldt dat de BABOK diepgang mist voor het onder de knie krijgen van het requirements vak. Daarvoor zijn de boeken van Robertson en Robertson bijvoorbeeld een beter alternatief.
Met of zonder cursus, door de uitgebreide bestudering van de BABOK wordt het vanzelfsprekender om je bij elke stap in een IT-project af te vragen of producten bijdragen aan de business requirements en of de juiste stakeholders op de juiste manier zijn betrokken. Daarmee concludeer ik dat de BABOK al met al van grote praktische waarde is. Echter, niet zonder dat de bestudering daarvan wordt gecombineerd met een cursus voor meer diepgang. En de toegevoegde waarde van de BABOK stijgt naarmate meer collega’s in het vakgebied de BABOK als standaard gebruiken.